Chân dung người phụ nữ thứ ba trên thế giới đạt giải Nobel Kinh tế

Giang Nguyễn

10/10/2023 17:31

Vào 16h50 ngày 9/10 (giờ Hà Nội), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Kinh tế học 2023 thuộc về Claudia Goldin (Mỹ). Bà được trao giải với công trình đột phát trong việc nghiên cứu sự bất bình đẳng tiền lương giữa nam và nữ.

Claudia Dale Goldin (sinh ngày 14 tháng 5 năm 1946) là một nhà sử học kinh tế và kinh tế lao động người Mỹ, bà hiện là Giáo sư kinh tế tại đại học Harvard. Vừa qua, bà được trao giải Nobel về Khoa học kinh tế “vì đã nâng cao hiểu biết của con người về kết quả của thị trường lao động phụ nữ". 

Goldin là người đồng sáng lập Nhóm nghiên cứu về kinh tế giới và giám đốc chương trình Phát triển nền kinh têds Mỹ của NBER từ năm 1989 đến năm 2017. Nghiên cứu của bà bao gồm nhiều chủ đề về lực lượng lao động nữ, khoảng cách giới tính trong thu nhập, bất bình đẳng thu nhập, giáo dục và nhập cư. 

Các đóng góp của bà trong việc nghiên cứu kết quả công việc của phụ nữ và thị trường lao động được chứng minh bằng tác động của nó đối với các lĩnh vực kinh tế và lịch sử kinh tế, bao gồm cả nghiên cứu về vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế.

Bà cũng là người phụ nữ đầu tiên được bổ nhiệm vào khoa kinh tế của Harvard vào năm 1990.

Cuộc sống và định hướng sớm

Claudia Goldin

Goldin sinh ra tại New York trong một gia đình Do Thái và lớn lên trong khu nhà ở Parkchester ở Bronx. Khi còn nhỏ, bà đã quyết tâm trở thành một nhà khảo cổ học và vi khuẩn học. 

Đến khi vào trung học, bà đã hoàn thành khoá học hè về vi sinh tại Đại học Cornell và sau khi tốt nghiệp, bà nhập học tại chính trường đại học này với ý định nghiên cứu vi sinh. 

Vào năm hai, Goldin làm bạn với Alfred Kahn, một nhà kinh tế và cố vấn chính trị về quản lý và bãi bỏ quy định. Theo Goldin, Kahn là một con người có niềm đam mê mãnh liệt trong việc sử dụng kinh tế học để khám phát những sự thật ẩn giấu về nền kinh tế quốc gia. 

Sau đó, bà bị cuốn hút bởi những quy định và tổ chức công nghiệp, những chủ đề mà ông Kahn quan tâm, từ đó Goldin quyết định viết luận án cấp cao về quy định của các vệ tinh liên lạc. 

Sau khi lấy bằng Cử nhân kinh tế, Goldin tiếp tục tham gia chương trình học Tiến sĩ Kinh tế tại Đại học Chicago với mong muốn nghiên cứu về tổ chức công nghiệp. Bà viết luận án tiến sĩ về chế độ nô lệ ở các thành phố thời kỳ tiền chiến và trong ngành công nghiệp miền nam nước Mỹ và nhận bằng Tiến sĩ năm 1972. 

Sự nghiệp

UChicago alum Claudia Goldin wins Nobel Prize for research on gender and  labor | University of Chicago News

Sau khi tốt nghiệp, Goldin giảng dạy tại Đại học Wisconsin, Madison. Bà chuyển đến Đại học Princeton vào năm 1972 và đến Đại học Pennsylvania vào năm 1979, nơi bà trở thành giáo sư chính thức. Bà gia nhập khoa kinh tế tại Đại học Harvard vào năm 1990, nơi bà là người phụ nữ đầu tiên được mời làm việc tại khoa đó. 

Vào năm 2015, với sự tài trợ từ Quỹ Alfred P. Sloan , Goldin đã khởi xướng Thử thách dành cho phụ nữ đại học về kinh tế (UWE) để tìm hiểu lý do tại sao tỷ lệ nữ sinh viên theo học chuyên ngành kinh tế ở bậc đại học lại thấp đến vậy. 

Bà đã thực hiện một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng sử dụng 20 trường làm đối chứng và các trường khác làm đối chứng để xem liệu các biện pháp can thiệp với chi phí thấp có thể làm tăng số lượng nữ sinh viên chuyên ngành kinh tế hay không.

Cuộc sống hôn nhân

Claudia Goldin says "greedy" jobs have widened the gender pay gap : The  Indicator from Planet Money : NPR

Goldin đã kết hôn với Lawrence Katz, cũng là một nhà kinh tế học của Harvard. Các đồng nghiệp cho biết cả hai đều là những người đam mê quan sát chim và đi bộ đường dài. 

Pika, chú chó hiện tại của họ, đã được công nhận rộng rãi nhờ giải thưởng trong cuộc thi đánh mùi, được huấn luyện cho các cuộc thi vâng lời và là chó trị liệu tại một viện dưỡng lão địa phương.

Giải Nobel Khoa học Kinh tế

Claudia Goldin receives 2023 Nobel Prize in Economic Sciences

Goldin năm nay 77 tuổi và hiện là giáo sư tại Đại học Harvard (Mỹ). Hội đồng Nobel đánh giá Goldin là người đầu tiên cung cấp cái nhìn toàn diện về thu nhập và đóng góp của phụ nữ vào thị trường lao động.

Bà đã thu thập dữ liệu về Mỹ suốt 200 năm. Mục đích là tìm ra cách thức và nguyên nhân của sự chênh lệch giới trong thu nhập và tỷ lệ tham gia lực lượng lao động.

Nghiên cứu của Goldin không đưa ra giải pháp. Tuy nhiên, các phát hiện của bà được cho là có thể giúp giới chức giải quyết những vấn đề đã tồn tại nhiều năm qua.

Trên toàn cầu, khoảng 50% phụ nữ đang tham gia vào thị trường lao động. Tỷ lệ này với nam giới là 80%. Tuy nhiên, phụ nữ hiện được trả lương thấp hơn và cũng có ít cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp hơn nam giới, Hội đồng Nobel cho biết.

Trong tất cả giải Nobel, Kinh tế cũng là lĩnh vực có ít đại diện nữ nhất. Sau 55 năm tổ chức, chỉ có 3 phụ nữ từng giành giải thưởng này. Đó là Elinor Ostrom năm 2009, Esther Duflo năm 2019 và Claudia Goldin năm nay.

Goldin cũng là phụ nữ đầu tiên được trao giải thưởng này một mình. Cả Ostrom và Duflo đều nhận giải Nobel chung với đồng nghiệp nam.

Đến nay, giải Nobel Kinh tế học đã được trao 55 lần. Người trẻ nhất được xướng tên năm 46 tuổi, và cao tuổi nhất là 90.

Giang Nguyễn