Barcelona là thành phố lớn thứ hai ở Tây Ban Nha với dân số gần 1,6 triệu người (năm 2005). Mật độ dân số cao, Barcelona phải chịu cảnh tắc nghẽn vào giờ cao điểm buổi sáng khi các xe vận tải thương mại hướng vào nội đô, và giờ cao điểm chiều tối khi các xe quay trở lại kho vận chứa hàng.
Năm 2003, Sở Đường bộ và Giao thông Barcelona, trong phạm vi dự án Miracles-Civitas, phối hợp với Mercadona, chuỗi siêu thị toàn quốc và thành viên của Hiệp hội Nhà cung cấp và Bán lẻ Tây Ban Nha (AECOC), đã tiến hành thử nghiệm giao hàng ban đêm trong khuôn khổ quy định về tiếng ồn của thành phố.
Mục tiêu chính của thử nghiệm là chứng minh tính khả thi của việc giao hàng ban đêm không tiếng ồn, vừa có ý nghĩa xã hội (tránh ô nhiễm tiếng ồn cho cư dân, giảm lượng xe giao hàng ban ngày), vừa đem lại lợi ích cho công ty vận tải (hoàn vốn khi đầu tư vào loại xe mới và trả lương nhân viên ca đêm).
Thử nghiệm đầu tiên được thực hiện năm 2003 ở chuỗi siêu thị Mercadona trên phố Valencia với một chiếc xe tải lớn cải tiến 40 tấn và quy trình dỡ hàng đặc biệt để giảm mức độ tiếng ồn. Loại xe tải này có thể vận chuyển hàng hóa đến các kho của chuỗi siêu thị trong nội đô ngoài giờ cao điểm. Để làm được việc này, Thành phố Barcelona đã phối hợp với cảnh sát giao thông để đánh giá mức độ ồn.
Các cải tiến trên xe tải để phù hợp tiêu chí bao gồm:
• Trải thảm trên sàn xe và giá nâng hàng.
• Hệ thống ty hơi giảm ồn (dành cho ram dốc xe tải và xe nâng hàng).
• Bánh xe cao su giảm ồn.
Nhân viên giao hàng được huấn luyện thực hiện việc dỡ hàng trong quy trình giảm thiểu đối thoại và các tiếng ồn khác.
Các chuyến thử giao hàng đêm được thực hiện từ 23 giờ đêm đến khoảng 5-6 giờ sáng. Mức độ tiếng ồn được Cảnh sát giao thông đo đạc trong suốt 4 tháng (tháng Tư đến tháng Bảy) năm 2003. 22 máy đo tiếng ồn được đặt ở môi trường ngoài đường phố, và trong sáu nhà dân gần kề siêu thị và số liệu được ghi nhận vào các thời điểm khác nhau (23h, 3h và 5h). Hai giá trị lớn nhất và nhỏ nhất về độ ồn tại nhà dân được đo trong thời gian 23h – 23h30.
Kết quả thử nghiệm chỉ ra rằng có rất ít khác biệt giữa độ ồn khi giao hàng đêm so với độ ồn thông thường khi không giao hàng. Kết quả này được lượng hóa bằng đơn vị decibel. Mức độ nhỏ nhất trung bình đo được khi dỡ hàng trong nhà dân là 23,5 decibel, lớn hơn 0,3 decibel trước khi bắt đầu dỡ hàng. Mức ồn cao nhất trung bình ghi nhận được trên đường là 52,2 decibel, chỉ cao hơn 0,1 decibel so với bình thường không dỡ hàng.
Thử nghiệm này đã chứng tỏ có thể giao hàng cho các siêu thị mà không gây tiếng động, bằng xe tải lớn cải tiến 40 tấn giao khối lượng lớn hàng hóa, và có cả thiết bị lưu trữ lạnh. Bảy chuyến giao hàng ban ngày với xe tải loại nhỏ có thể thay thế bằng hai chuyến giao hàng ban đêm với xe tải lớn hơn, ít ồn hơn. Chuỗi siêu thị Mercadona ước tính rằng khoản đầu tư vào cải tiến xe có thể được thu hồi trong vòng ba năm. Từ quan điểm lợi ích kinh tế, nâng cấp xe là một phần thiết yếu để đảm bảo hoàn vốn, nên doanh nghiệp đủ động lực thực hiện việc này.
Từ kết quả thử nghiệm khả quan, Mercadona bắt đầu thực hiện nâng cấp hệ thống giao hàng trên toàn quốc. Đến cuối năm 2010, chương trình giao hàng ban đêm không tiếng ồn đã được triển khai ở 407 cửa hàng (31% tổng số siêu thị) trong 35 tỉnh khác nhau. Theo ước tính, các xe tải giảm được đến 4 tiếng đồng hồ chạy trong nội đô, giảm tắc nghẽn giao thông, và từ đó, giảm ô nhiễm tiếng ồn. Chương trình cũng đã giảm mức tiêu thụ nhiên liệu trên mỗi tấn hàng được vận chuyển, với tổng khí CO2 giảm được lên đến 70 nghìn tấn năm 2010.
Thành công của thử nghiệm này đã khiến các nhà lãnh đạo siêu thị nhỏ hơn (vốn sử dụng xe tải nhỏ 12 tấn và không thể thích nghi với phương thức giao hàng bằng xe tải lớn) cũng tìm hiểu về các biện pháp giảm tiếng ồn tương tự.
Sustainable Urban Mobility Pathways (Oliver Lah biên tập)
