Doanh số xe máy Việt Nam trong hai quý đầu năm 2019 liên tục sụt giảm, lần lượt với tỷ lệ 6,13% và 4,39% so với cùng kỳ. Hai năm trước (2017 - 2018) thị trường xe máy Việt Nam duy trì tốc đô tăng trưởng trên dưới 5%. Việt Nam đang là một trong những quốc gia tiêu thụ nhiều xe máy nhất thế giới với mức tiêu thụ xấp xỉ 750 nghìn xe mỗi quý.
Việt Nam là quốc gia tiêu thụ xe máy đứng thứ tư thế giới năm 2018, theo dữ liệu từ Motorcycles Data. Trong khu vực Asean, khu vực chiếm gần một phần ba tổng tiêu thụ xe máy toàn cầu, Việt Nam đứng thứ hai, sau Thái Lan.
Motorcycles Data nhận định có khoảng 200 hãng xe máy trong khu vực Đông Nam Á, tuy nhiên Honda, Yamaha và Suzuki vẫn là những cái tên đứng đầu và đến nay vẫn chưa có đối thủ xứng tầm. Ba nhãn hiệu này chiếm trên 90% lượng xe máy bán ra trong năm 2018. Các nhãn hiệu xe đến từ châu Âu, Mỹ và Ấn Độ chưa thực sự chinh phục được khách hàng khu vực Asean.
Tại Việt Nam, xe máy là phương tiện giao thông phổ biến nhất, phù hợp với điều kiện các phương tiện giao thông công cộng chưa thực sự thuận tiện. Thói quen sử dụng xe máy gắn liền với các con phố nhỏ hẹp, các cửa hàng bày bán ngay trên các mặt phố, các ngôi nhà dạng ống tại các đô thị. Bộ mặt đô thị đang thay đổi, cùng với thói quen mua sắm, sinh hoạt giải trí,… tại các trung tâm thương mại, sinh sống tại các khu chung cư phức hợp… Cùng với thu nhập cao dần của tầng lớp trung lưu đô thị, các gia đình sử dụng ô tô cá nhân ngày càng nhiều, xe máy đang dần trở nên lép vế. Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số xe ô tô cá nhân nửa đầu năm 2019 đạt trên 109.400 chiếc, tăng 33% so với cùng kỳ 2018.
Chính quyền hai thành phố Hà Nội và Hồ Chí Minh đang lên lộ trình giảm xe máy, hướng người dân tới các loại hình giao thông công cộng an toàn và tiết kiệm hơn. Ông Nguyễn Đức Chung, chủ tịch UBND thành phố Hà Nội phát biểu giữa tháng Năm vừa qua, cho biết nếu giao thông công cộng tốt lên Hà Nội có thể cấm xe máy trước năm 2030. Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã trình đề án cấm xe máy vào khu trung tâm thành phố trong giai đoạn 2025 - 2030. Các giải pháp đang được chính quyền Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu trước khi đưa ra phương án cuối cùng.
Đan Nguyên
