Nhà thờ Đức Bà, biểu tượng của kinh đô ánh sáng Paris và nước Pháp, đã chìm trong ngọn lửa ngùn ngụt vào đêm 15.4. Đài truyền hình Euronews cho biết lửa bùng phát vào lúc 19 giờ theo giờ Paris, tức vào lúc nửa đêm tại Việt Nam.
Vào thời điểm xảy ra hỏa hoạn, nhà thờ hàng trăm năm tuổi đang được trùng tu và có thể ngọn lửa đã phát sinh từ khu vực đang được sửa chữa. Báo The Guardian cho biết nhà chức trách đã mở cuộc điều tra nhưng có thể đây chỉ là một tai nạn chứ không phải hành động phá hoại cố ý. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã có mặt tại hiện trường vụ cháy ngay trong đêm, và sau đó ông cho biết là đã “tránh được điều tồi tệ nhất” nhờ vào sự quả cảm của hàng trăm nhân viên cứu hỏa.
Sau nhiều giờ nỗ lực với khoảng 400 nhân viên cứu hỏa được huy động, đám cháy được dập tắt. Một nhân viên cứu hỏa bị thương trong quá trình chữa cháy.
Ghi nhận ban đầu tại hiện trường cho thấy ngọn tháp nhọn ở trung tâm, kiến trúc cao nhất của nhà thờ, đã sụp đổ. Tuy nhiên, điều may mắn là nhiều phần chính của nhà thờ, hai tháp chuông hình trụ chữ nhật ở mặt trước vốn là biểu tượng của nhà thờ này, các bức tranh và phù điêu bên trong chưa bị ngọn lửa xâm hại.
Ngọn tháp nhọn bị đổ sập vốn không có trong nguyên bản. Vào thế kỷ 19, nó đã được người ta thêm vào nhà thờ.
“Những gì xảy ra giữa Paris vào đêm nay, tại nhà thờ này, là một sự kiện khủng khiếp,” Tổng thống Macron nói và ông cho biết sẽ kêu gọi các nỗ lực quốc tế, sẽ tìm kiếm các tài năng xuất sắc nhất thế giới để xây dựng lại ngôi thánh đường lộng lẫy và là một phần của lịch sử nước Pháp này. “Nhà thờ Đức Bà là lịch sử, là văn chương, là một phần trong thế giới tinh thần của chúng ta, là nơi diễn ra những sự kiện lớn, các trận dịch, các cuộc chiến, các cuộc đấu tranh giải phóng, là trung tâm cuộc sống của chúng ta. Vì thế đêm nay tôi xin tuyên bố: cùng nhau chúng ta sẽ xây lại công trình này”.
Nhà thờ Đức Bà Paris nằm trên một hòn đảo giữa sông Seine. Công trình được xây dựng vào năm 1163 và hoàn thành năm 1343. Lúc bấy giờ, Vua Louis VII muốn xây dựng một công trình tầm cỡ tương xứng với vị trí trung tâm về văn hóa, kinh tế, chính trị của Paris trong lòng nước Pháp. Tổng giám mục Giáo phận Paris, ngài Maurice de Sully, đã cho hạ nhà thờ cũ để xây lên trên nền đất ấy ngôi nhà thờ bề thế hơn mà ngày nay chúng ta được biết với tên gọi Notre-Dame de Paris. Buổi lễ khởi công có sự chứng kiến của Đức Giáo hoàng Alexander III.
Trong 856 năm kể từ khi bắt đầu được xây dựng, nhà thờ Đức Bà Paris đã chứng kiến bao thăng trầm của nước Pháp. Nó từng bị tấn công phá hoại trong các cuộc bạo động của Giáo hội Cải cách Kháng Cách vào năm 1548, từng bị tàn phá trong suốt Cách mạng Pháp 1789-1799. Vào đầu thế kỷ 19, kiệt tác văn chương Thằng gù Nhà thờ Đức Bà (Notre-Dame de Paris) của văn hào Victor Hugo ra đời và tạo được tiếng vang lớn tại châu Âu, sau đó lan ra toàn thế giới. Từ đấy và cho tới tận bây giờ, rất nhiều người chưa từng tới Paris vẫn hằn in trong tâm trí hình ảnh một nhà thờ Đức Bà uy nghiêm, nơi chứng kiến mối chân tình thầm lặng nhưng mãnh liệt của gã gù Quasimodo dành cho nàng Esmeralda. Vậy nên, đối với nhiều người từng đến hoặc chưa từng đến nơi này, Notre-Dame de Paris như là một phần ký ức của họ, về một thời đoạn đã mất.
Camille, 20 tuổi, một nữ sinh lịch sử tại Đại học Sorbonne, đã tận mắt chứng kiến ngọn lửa thiêu rụi phần tháp trung tâm. “Trong tôi vừa có cảm giác buồn vô tận xen lẫn sự giận dữ. Đây là gia tài của chúng ta. Dù có phải là người Thiên chúa giáo hay không, đối với tất cả chúng ta, hôm nay một phần lịch sử đã biến thành tro bụi.”
Pierre Mesnage, 44 tuổi, người đã sống suốt 20 năm trên đảo Île de la Cité trong một căn hộ nhìn ra nhà thờ Đức Bà, nói với báo The Guardian: “Tôi đã hét lên khi nhìn thấy cảnh tượng ấy. Rồi tôi òa khóc. Mỗi ngày tôi đều nhìn thấy tòa nhà này, bất cứ khi nào tôi ở nhà. Đây là một bi kịch, một thảm kịch của cá nhân tôi và của đất nước. Tôi là người Công giáo nên biến cố này càng nghiêm trọng hơn. Tôi không hiểu sao điều đó có thể xảy ra được. Đây là một biểu tượng của Paris, của nước Pháp. Tại sao nó không được bảo vệ?”
Trên Twitter của mình, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama viết: “Nhà thờ Đức bà là một trong những kho báu vĩ đại nhất của thế giới. Chúng tôi chia sẻ cùng nhân dân Pháp trong thời khắc buồn này. Vô cùng đau đớn khi phải chứng kiến lịch sử bị đánh mất, nhưng cũng là bổn phận của mỗi chúng ta trong việc tái thiết lại ngày mai.”
"Có thể đây chẳng là gì khác ngoài một thảm họa gây ra bởi một tai nạn vớ vẩn nào đó, nhưng nhìn một cái gì đẹp đẽ, đã hiên ngang đứng trước thời gian, đã tám thế kỷ, đã đi qua bao nhiêu cuộc chiến tương tàn của con người, nhìn tháp nhọn của nhà thờ Đức Bà Paris cháy rừng rực rồi đổ sụp mà lòng cảm thấy buồn quá," Giáo sư Ngô Bảo Châu, người có nhiều năm sống ở Pháp, chia sẻ trên trang cá nhân.
Notre-Dame de Paris điêu tàn hôm nay và sẽ hồi sinh vào một dịp nào đó, nhưng trận cháy bùng phát trong buổi hoàng hôn bên dòng Seine yên bình là một vết cứa vào tâm thức của nhiều người. Nó sẽ mãi ở đấy như một mất mát không gì bù đắp được.
